NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ KHẨU PHẦN ĂN CHO BÒ

Giới thiệu tổng quan khẩu phần ăn cho bò

Thịt bò là món giàu giá trị dinh dưỡng và có mùi vị lôi cuốn đặc trưng, được thị trường ưa chuộng và có mức giá khá cao so với các loại thịt dân dã khác. Chăn nuôi bò thịt được bà con nông dân ưa chuộng và có xu hướng mở rộng để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của thị trường. Tuy nhiên, để bò tăng trọng tốt, lượng thịt đạt chất lượng cao và ít mỡ thì cần phải nắm vững kỹ thuật nuôi bò vỗ béo và hiểu rõ các loại thức ăn tinh cho bò thịt để thu được hiệu quả chăn nuôi cao nhất.

Hiện nay đã có rất nhiều trang trại chăn nuôi bò, vậy các chủ chăn nuôi liệu có nắm vững những kiến thức về phối trộn khẩu phần ăn cho bò chưa. Sau đây chúng tôi xin chia sẻ phương pháp quản lý khẩu phẩn ăn cho bò đang đem lại hiệu quả kinh tế cao cho bà con và những lưu ý về khẩu phần ăn cho bò.

Hệ thống chuyển hóa năng lượng khẩu phần ăn cho bò

Xác định năng lượng thô (GE) khi đốt cháy hoàn toàn một đơn vị khối lượng thức ăn, phụ thuộc vào hàm lượng các chất hữu cơ khi bị oxy hóa và biểu thị qua tỷ lệ carbon và hydro so với ôxy. Thức ăn chứa nhiều mỡ và dầu thực vật thì năng lượng thô cao và thức ăn chứa nhiều tinh bột thì thấp năng lượng. Hầu hết các loại thức ăn thông thường có giá trị năng lượng thô khoảng 18,4 MJ. Năng lượng tiêu hóa (DE) là năng lượng của tổng các chất hữu cơ thức ăn tiêu hóa. Năng lượng tiêu hóa là phần còn lại từ năng lượng thô của thức ăn ăn vào trừ đi năng lượng thô của phân thải ra. Năng lượng tiêu hóa phụ thuộc vào tỷ lệ tiêu hóa năng lượng của bò. Năng lượng trao đổi (ME) là năng lượng các chất hữu cơ thức ăn sau khi đã được tiêu hoá, hấp thu và tham gia vào quá trình trao đổi chất trong cơ thể động vật. Năng lượng thuần (NE) là năng lượng trao đổi không mất qua sinh nhiệt; tính bằng hiệu số của năng lượng trao đổi (ME) với sinh nhiệt (HI). NE có 2 dạng dùng cho duy trì hoạt động sống bình thường (NE_m) và sản xuất thịt (NE_g). NE là phần năng lượng hữu ích cuối cùng trong quá trình chuyển hóa năng lượng của thức ăn trong cơ thể bò thịt.

Theo McDonal (2010), giá trị dinh dưỡng của thức ăn cung cấp cho vật nuôi được chuyển hoá từ GE thành NE đáp ứng nhu cầu duy trì và sản xuất. Các mức chuyển hoá năng lượng từ GE sang DE hay ME sang NE dựa trên hệ số k nhất định. Hệ số này được tính dựa trên giá trị hữu dụng của sự chuyển hoá năng lượng với các hệ số qui đổi tương đương. Vì đối tượng nghiên cứu là bò thịt vỗ béo nên năng lượng duy trì và sản xuất có thể tính chung với nhau qua hệ số k_mp.  Đây là hệ số mô tả hiệu quả sử dụng năng lượng qua các phương trình k_m và k_p (tăng khối lượng, sản xuất…) nhưng đối tượng là bò thịt thì kp là kg được giới thiệu là k_m = 0,35q_m + 0,503 và k_g = 0,78q_m + 0,006.

Năng lượng duy trì và sản xuất được tính thông qua hệ số k_mp

k_mp = (NE_m + NE_g)/[(NE_m/k_m) + (NE_g/k_g)] = (NE)/[(NE_m/k_m) + (NE_g/k_g)]

Các thành phần nên có trong khẩu phần ăn cho bò

Để bò có tốc độ lớn nhanh nhất thì lượng thức ăn đảm bảo năng lượng cao được ăn vào hàng ngày là 2,5% trọng lượng cơ thể. Ví dụ, bò nặng 200 kg cần khoảng 5 kg vật chất khô trong một ngày, còn thức ăn thô xơ khoảng 15 – 20 kg. Khẩu phần hoàn chỉnh là đủ tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết cho bò. Bò có thể tự do lựa chọn sau khi đã trộn lẫn hoàn toàn cả hai loại thức ăn tinh và thô với nhau. Phương pháp cho ăn và tập cho bò ăn thức ăn tinh vô cùng quan trọng. Lúc đầu nên cho bò ăn nhiều thức ăn thô xanh, ít thức ăn tinh để bò làm quen với khẩu phần năng lượng cao. Nếu ngay từ đầu bò ăn nhiều thức ăn tinh có thể bị chết do ngộ độc axit (acidosis). Thức ăn thô xanh cần sử dựng kết hợp với thức ăn tinh để tạo ra một khẩu phần ăn hoàn chỉnh.

Khẩu phần ăn cho bò nhốt chuồng bao gồm: thức ăn thô xanh, phụ phẩm, thức ăn tinh, thức ăn bổ sung khoáng và vitamin. Căn cứ vào nguồn thức ăn sẵn có để lựa chọn các nguyên liệu chính như sau:

Thức ăn thô xanh trong khẩu phần ăn cho bò

Các loại cỏ băm nhỏ, thức ăn băm nhỏ ủ chua, phụ phẩm nông nghiệp băm nhỏ, phụ phẩm công nghiệp (bã bia, rượu, rỉ mật, bã đậu, bã dứa, vỏ Hoa quả) chiếm 55-60% vật chất khô trong khẩu phần.

Thức ăn tinh hỗn hợp trong khẩu phần ăn cho bò

Các loại sắn nghiền, ngô nghiền, khô dầu lạc, bột keo dậu. Thức ăn tinh hỗn hợp… chiếm 40-45% vật chất khô trong khẩu phần.

Trên cơ sở các loại nguyên liệu thức ăn trên, bổ sung khoáng và vitamin phối hợp thành khẩu phần thức ăn tinh hoàn chỉnh để cho bò ăn theo 4 công thức (xem bảng)

Khẩu phần ăn cho bò chứa thức ăn bổ sung khoáng

Các chất khoáng có vai trò rất quan trọng đối với gia súc nhai lại. Do thức ăn của bò có nguồn gốc thực vật nên khẩu phần thường thiếu cả khoáng đa lượng và khoáng vi lượng.

Thức ăn giàu khoáng là nhóm nguyên liệu thức ăn có hàm lượng các chất khoáng cao để tham gia vào quá trình cấu tạo xương và các bộ phận khác.

Nhóm thức ăn giàu khoáng gồm có: bột sò, vỏ cua, vỏ ốc, vỏ trứng, bột xương, bột đá,…

Trong thực tết, việc cung cấp từng chất khoáng riêng rẽ sẽ gặp nhiều khó khan, đặc biệt là khoáng vi lượng – với số lượng nhỏ, khó định lượng chính xác. Vì vậy, cần phối hợp nhiều loại khoáng với nhau dưới dạng premix khoáng, dùng để trộn với các loại thức ăn tinh.

Ví dụ dưới đây là công thức phối trộn thức ăn bổ sung khoáng vỗ béo bò như sau:

• 6 kg vôi, 6.6 kg muối
• 1 kg khoáng, cám 20 kg
• Rỉ mật 6.8 kg

Trộn hỗn hợp vôi, muối, khoáng, rỉ mật trước cho đồng đều rồi mới trộn với cám. Sau đó sử dụng máy ép cám viên 3A ép thành cám viên cho bò ăn dễ dàng.

Bánh dinh dưỡng vỗ béo bò. Trộn 5-7% vôi, 2% muối, 2-3% khoáng, 4% xi măng, 5-8% ure, 37-40% rỉ mật trước, sau đó thêm 35-40% cám và trộn đều, rồi đưa vào máy ép cám viên để tạo hình cho bò ăn với lượng 2 kg/con/ngày, giúp bò tăng trọng nhanh.

Bổ sung nước uống vào khẩu phần ăn cho bò

Cung cấp đủ nước sạch khoảng 10% thể trọng hàng ngày cho bò uống.

Thức ăn bổ sung trong khẩu phần ăn cho bò

Là loại thức ăn được thêm vào khẩu phần với số lượng nhỏ để cân bằng một số chất dinh dưỡng thiếu hụt như chất đạm, khoáng và vitamin,…

Trong số các loại thức ăn bổ sung, quan trọng nhất là ure và hỗn hợp khoáng.

Khẩu phần ăn cho bò và cách xây dựng khẩu phần ăn cho bò

Để xây dựng được khẩu phần, cần các yếu tố sau đây:

• Phải biết đầy đủ và chính xác thành phần hóa học và giá trị dinh dưỡng của các loại thức ăn dự kiến đưa vào sử dụng
• Nắm được tiêu chuẩn ăn (tức là nhu cầu dinh dưỡng) của đối tượng cần tính toán
• Biết khả năng thu nhận và giới hạn sử dụng các loại thức ăn khác nhau trong khẩu phần
• Giá nguyên liệu, thức ăn dự kiến đưa vào khẩu phần

Có một cách lên khẩu phần ăn đơn giản, cho phép chủ động sử dụng những loại thức ăn sẵn có trong mỗi gia đình là xây dựng một khẩu phần thức ăn cơ sở, sau đó bổ sung thức ăn tinh, tùy theo năng suất sữa và thngs phát triển của thai ở giai đoạn cuối.

Ví dụ dưới đây là một số khẩu phần thức ăn cơ sở cho bò đang tiết sữa, có khối lượng cơ thể khoảng 400 kg. Những khẩu phần ăn này đáp ứng nhu cầu duy trì cho bò mang thai giai đoạn đầu và có năng suất sữa 5 kg/ngày:

Phần mềm quản lý khẩu phần ăn cho bò DTM IC

Xem phần mềm quản lý khẩu phần ăn cho bò DTM IC: TẠI ĐÂY

Giới thiệu phần mềm quản lý khẩu phần ăn cho bò DTM IC

DTM IC – Daily TMR Manager IC (Intake control) là giải pháp phần mềm quản lý cho ăn hoàn chỉnh nhất được thiết kế cho các trang trại cho ăn theo dinh dưỡng khoa học, đòi hỏi khắt khe

DTM IC – cấp độ hoàn chỉnh nhất trong các cấp độ của phần mềm DTM, quản lý chuyên nghiệp cho các trang trại chăn nuôi theo khoa học dinh dưỡng

Lợi ích mang lại từ phần mềm quản lý khẩu phần ăn cho bò DTM IC

• Lập kế hoạch khẩu phần chính xác trên số bò
• Tạo mẻ với tính linh hoạt cao
• Truy xuất nguồn gốc các vận hành dễ dàng
• Giảm thức ăn thừa
• Cung cấp thông tin theo thời gian thực trên vật chất khô thực ăn
• Tích hợp hoàn toàn với hệ thống phân tích NIR
• Quản lý Premix và truy xuất nguồn gốc
• Có thể tương tác phần mềm quản lý đàn của bên thứ 3

Thông số kỹ thuật từ phần mềm quản lý khẩu phần ăn cho bò DTM IC

Hãy liên hệ chúng tôi để được tư vấn cụ thể.   

CÔNG TY TNHH BETA TECHNOLOGY Số nhà 17, Đường số 12, Khu dân cư Cityland Park Hills, Phường 10, Quận Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh 0286 2727 095 – 0286 2761 581 0903 042 747 – Mr. Trung sales@betatechco.com https://betatechco.com/ – https://thinghiemxangdau.vn/ – https://thietbihoanghiem.com/ Theo dõi các tin tức mới cập nhật thường xuyên của BETA tại các kênh sau: